Patron

Pantaleon Wawrzyniec Szuman urodził się 27 lipca 1782 r. w Pile. Był synem Jana Szumana, radcy wałeckiego i Agnieszki Poradowskiej z zasiedziałej rodziny pilskiej wywodzącej się z Wołynia. Wychowany został w poczuciu narodowości polskiej. W wieku 16 lat ukończył z wyróżnieniem szkołę pojezuicką w Wałczu. Następnie, w latach 1798-1801 studiował prawo i administrację na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą. Od 1806 r. był urzędnikiem regencji pruskiej w Kaliszu.

W okresie Księstwa Warszawskiego pracował w sądownictwie, najpierw do 1811 jako podsądek w Wyrzysku, a potem krótko jako prokurator w Siedlcach, a w latach 1812-1815 na stanowisku adiunkta prokuratora generalnego przy sądzie kasacyjnym w Warszawie.

Po upadku Księstwa Warszawskiego przeniósł się do Poznania i podjął pracę w sądownictwie cywilnym i handlowym. Oburzony na krzywdzącą Polaków reorganizację organów sądownictwa, odmówił objęcia w 1817 r. niższego stanowiska, posady drugiego radcy przy sądzie ziemskim w Krotoszynie i osiadł w majątku Kołdrąb w powiecie żnińskim. W 1820 r. zawarł związek małżeński z Teklą Kalkstein. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego był inicjatorem wielu akcji protestacyjnych przeciwko ograniczaniu praw Polaków. W 1823 r. został członkiem Komisji Generalnej ds. uwłaszczenia chłopów w Księstwie i radcą regencji w Poznaniu. W 1828 r. należał do założycieli storpedowanego przez władze pruskie Towarzystwa Przyjaciół Rolnictwa, Przemysłu i Oświaty, którego celem miała być obrona narodowości polskiej i języka polskiego. Był także syndykiem konsystorskim w Gnieźnie.

Za konspiracyjne kontakty ze Lwowem, Wilnem, Dreznem i emigracją w 1833 r. został aresztowany, będąc już od 1832 r. pod nadzorem policji w Poznaniu. Więziono go w Poznaniu, następnie w Magdeburgu i wreszcie w Hausvogtei w Berlinie. Sąd kameralny pierwszej instancji skazał go za zdradę stanu na 15 lat twierdzy, sąd drugiej instancji w 1837 r. uwolnił go od winy, zabraniając jednak osiedlenia się w Wielkopolsce, na śląsku i w Prusach Zachodnich. Przeniósł się wówczas do Szczecinka, pozostając nadal pod obserwacją policji.

Amnestionowany w 1840 r. osiadł w Czeszewie koło Gołańczy w majątku, który kupił wcześniej, najprawdopodobniej w 1828 r. wspólnie z bratem Maurycym. Mieszkając na ziemi wągrowieckiej, trzykrotnie, w latach 1841, 1843, 1845 reprezentował powiat w sejmie prowincjonalnym. W 1844 r. wystąpił z gwałtownymi zarzutami przeciwko hrabiemu Raczyńskiemu. W 1847 r. został deputowanym do niemieckiego sejmu zjednoczeniowego, rok później wchodził w skład Komitetu Narodowego w Poznaniu, w maju 1848 r. wybrano go posłem do pruskiego Zgromadzenia Narodowego, później do parlamentu pruskiego, zawsze występował w obronie sprawy polskiej w licznych interpelacjach.

Zmarł 12 września 1849 r. w Kujawkach koło Czeszewa, zarażony cholerą, której epidemia wybuchła w majętności czeszewskiej. Pochowany został na terenie kościoła w Czeszewie. Wolny od obowiązków rodzinnych, żona zmarła mu wkrótce po zawarciu związku małżeńskiego, zaopiekował się liczną rodziną brata i młodzieżą włościańskąą, łożył na jej kształcenie szkolne i uniwersyteckie, wspierał radą i pomocą, przygotowywał do pracy dla ojczyzny, m.in. był protektorem Karola Libelta.